Corporate / M&A
Poland: The Payment Account Directive – Something to Fear?
→ Mateusz Rogoziński
The Payment Account Directive (2014/92/EU) (“PAD”) foresees a free-of-charge payment account for all consumers legally residing in the EU regardless of their financial situation or nationality, and will facilitate the transfer of any account between payment service providers1 (“PSPs”). As a result, it creates a more difficult and competitive environment for entities operating in the payment services market.
Scope of regulation and implementation
PAD sets out common standards that EU Member States must adhere to in order to improve the comparability of fees linked to payment accounts2 collected by PSPs, to facilitate switching of a payment account from one PSP to another, and to ensure access to a generally free-of-charge payment account with basic features. PAD regulates a certain part of the payment services market, as this directive was conceived as a regulation complementary to the Payment Services Directive (2007/64/EC), (“PSD”) which established the general framework for payment services within the EU.
PAD should be implemented into national legislation by Member States by not later than September 2016 (Poland has just started this implementation process).
Basic account
Firstly, PAD foresees free (or inexpensive, if the fee is reasonable) basic accounts for all consumers. It aims to ensure that all consumers legally residing in the EU have access to basic payment services, regardless of their financial situation or nationality, and thus aims to reduce financial and social exclusion.
To this end, Member States must implement provisions into legislation, committing credit institutions to offer their current and potential customers a fully functional payment account. The basic features of these accounts should comprise making deposits, withdrawing cash and allowing for payment transactions. In practice, the only requirements for consumers to obtain access to a basic account will be filing a request and not having any other payment account within the same country.
Comparability of fees
PAD provides that each PSP shall make a fee information document available to its potential customers. This document should reflect fees for the most representative payment services (eg, maintenance of a payment account, transfers of funds, cash withdrawals). The layout of the document and order in which the fees will be presented should be specified by the national legislator. The rationale behind this document is that it will allow consumers to easily compare the offers of various service providers.
Furthermore, PSPs will be committed to providing their customers with a free yearly statement of fees. Such document, in turn, should describe all the fees actually collected over the past year with respect to the payment account (ie, it should cover, in particular, all fees connected with the maintenance of the account, transactions performed, interest accrued or charged). According to the EU legislator, the statement of fees will maximise the understanding of the information provided, and will allow consumers to evaluate the services in terms of pricing.
Switching of accounts
The EU legislator intends to facilitate the “transfer” of a payment account from one PSP to another. In this respect PAD aims to increase the flow of customers between PSPs, eliminate the customers’ attachment to one and the same PSP, and increase fair competition in the market.
Switching a payment account number will not be possible when transferring a payment account. Such number is specific to a particular PSP provider. Under PAD switching means the opening by the acquiring PSP of a new payment account, transferring all the funds kept in the old account, “transferring” to the new account all the services connected with the old account and, only in certain cases, redirecting incoming payments by the “old” PSP to the new account.
PAD envisages that all a consumer will have to do to switch its payment account will be to file a request with the relevant new (acquiring) PSP. After receiving such request, the new PSP will have to carry out and complete the whole process on behalf of a consumer.
Within its duties, the acquiring PSP will have to liaise directly with the “old” one in order to obtain, in particular, information about the consumer’s standing orders, direct debit mandates, recurring incoming credit transfers and credit-driven direct debits relating to the old payment account.
Based on such information, the new PSP will have to set up standing orders and prepare to accept direct debits with respect to the new account. Furthermore, it will have to inform the payers making recurring incoming credit transfers into a consumer’s “old” payment account about the details of the new payment account.
As a result of the implementation of PAD, the payment services market will become more difficult and competitive. Upcoming implementation will force payment institutions to amend their business plans and adapt to the new conditions. However, the loss incurred as a result of the increased competition and free (or inexpensive) basic accounts most likely will be compensated by adjustment of fees for other services.
1 - means an entity which provides payment services, in particular a bank, credit institution or payment institution
2 - means an account held for and in the name of one or more payment service users, which is used for the execution of payment transactions
Polska: Dyrektywa o rachunkach płatniczych - czy jest się czego obawiać?
→ Mateusz Rogoziński
Dyrektywa PAD przewiduje bezpłatne rachunki płatnicze oraz ułatwia przenoszenie rachunku pomiędzy dostawcami usług płatniczych. W rezultacie tworzy bardziej konkurencyjny rynek dla podmiotów działających w sektorze usług płatniczych.
Zakres regulacji i jego realizacja
Dyrektywa w sprawie porównywalności opłat związanych z rachunkami płatniczymi, przenoszenia rachunku płatniczego oraz dostępu do podstawowego rachunku płatniczego (2014/92/UE) z dnia 23 lipca 2014 r. (“PAD”) określa zasady, które Państwa Członkowskie zobowiązane są wdrożyć. Wdrożenie tych zasad ma ułatwić porównywanie opłat związanych z rachunkami płatniczymi, ułatwić przenoszenie rachunku płatniczego od jednego usługodawcy do innego oraz zapewnić dostęp do zasadniczo bezpłatnego rachunku płatniczego wraz z jego podstawowymi funkcjami. PAD reguluje wyłącznie pewną część działalności dostawców usług płatniczych. Dyrektywa ta została bowiem utworzona jako regulacja uzupełniająca do dyrektywy o usługach płatniczych (PSD) ustanawiającej ogólne ramy funkcjonowania usług płatniczych w UE.
PAD powinna zostać implementowana przez Państwa Członkowskie do ich porządku prawnego nie później niż do września 2016 r. Proces implementacji w Polsce dopiero się rozpoczął.
Podstawowy rachunek płatniczy
PAD zakłada udostępnienie wszystkim konsumentom bezpłatnego (lub niskopłatnego, o ile niska opłata będzie uzasadniona) tzw. podstawowego rachunku płatniczego. Celem PAD jest bowiem zapewnienie, aby wszyscy konsumenci, legalnie przebywający na terenie UE, mieli dostęp do podstawowych usług płatniczych. Ma to w konsekwencji doprowadzić do zmniejszenia wykluczenia finansowego i społecznego.
Aby zrealizować powyższe cele, Państwa Członkowskie mają obowiązek wdrożyć do krajowego porządku prawnego przepisy zobowiązujące instytucje finansowe do oferowania ich tak obecnym, jak i przyszłym klientom rachunku podstawowego, który ma być w pełni funkcjonalnym rachunkiem płatniczym. Rachunek taki powinien umożliwiać wpłaty i wypłaty środków pieniężnych na terenie UE, dokonywanie poleceń zapłaty, transakcji kartą płatniczą, w tym on-line oraz poleceń przelewu. W praktyce jedynymi wymaganiami stawianymi konsumentom w celu uzyskania dostępu do rachunku podstawowego, będzie złożenie wniosku oraz nieposiadanie żadnego innego rachunku płatniczego w tym samym kraju.
Porównywalność opłat
PAD nakłada na każdego dostawcę usług płatniczych obowiązek udostępnienia konsumentom tzw. dokumentu dotyczącego opłat. Dokument taki ma przedstawiać opłaty za najbardziej reprezentatywne usługi (w szczególności za utrzymanie rachunku płatniczego, przelewy czy wypłaty gotówki). Układ dokumentu i kolejność, w której mają być przedstawione opłaty, ma zostać określony przez Państwa Członkowskie. Dyrektywa zakłada, że informacje zawarte w takim dokumencie pozwolą konsumentom na łatwe porównanie ofert różnych dostawców.
Ponadto dostawcy usług płatniczych będą zobowiązani do informowania swoich klientów, nieodpłatnie i co najmniej raz w roku, o wszystkich opłatach, którymi obciążony został ich rachunek płatniczy. Dokument ten ma z kolei zawierać wszystkie opłaty faktycznie pobrane w ciągu ostatniego roku, tj. w szczególności opłaty związane z utrzymaniem konta, opłaty za dokonane transakcje czy naliczone oraz pobrane odsetki. W opinii unijnego prawodawcy doprowadzi to do większego rozumienia struktury pobieranych opłat oraz umożliwi ocenę usług danego dostawcy z punkty widzenia atrakcyjności cenowej.
Przenoszenie rachunku płatniczego
Celem PAD jest nadto ułatwienie przenoszenie rachunku płatniczego od jednego usługodawcy do innego. W tym zakresie dyrektywa ma z założenia doprowadzić do zwiększenia przepływu klientów pomiędzy dostawcami usług, wyeliminowania przywiązania klientów do jednego i tego samego dostawcy oraz zwiększenia uczciwej konkurencji na rynku.
Przenoszenie rachunku płatniczego nie będzie jednak oznaczać przeniesienia numeru rachunku płatniczego. Numer ten jest specyficzny dla danego dostawcy usług płatniczych i nie będzie mógł zostać przeniesiony. Zgodnie z PAD przenoszenie polegać będzie na przelaniu wszystkich zgromadzonych środków na nowy rachunek, przeniesieniu na nowy rachunek usług powiązanych ze starym rachunkiem oraz, w niektórych przypadkach, przekierowywaniu na nowy rachunek płatności dokonywanych na poprzedni rachunek.
Jedyną czynnością wymaganą ze strony konsumenta do przeniesienia rachunku ma być złożenia stosownego wniosku. Cały proces przenoszenia będzie natomiast wykonywany w imieniu konsumenta przez tzw. przyjmującego (tj. nowego) dostawcę.
Przyjmujący dostawca będzie w szczególności zobowiązany skontaktować się bezpośrednio z przekazującym dostawcą, w celu uzyskania informacji o istniejących zleceniach stałych poleceń przelewu, upoważnieniach do realizacji poleceń zapłaty, powtarzających się przelewach przychodzących oraz powtarzających się uznaniach starego rachunku z tytułu poleceń zapłaty.
Na podstawie uzyskanych informacji przyjmujący dostawca będzie zobowiązany ustanowić stałe zlecenia dotyczące poleceń przelewu oraz umożliwić akceptację poleceń zapłaty. Ponadto będzie musiał poinformować płatników powtarzalnych przelewów przychodzących na stary rachunek płatniczy o zmianie rachunku.